Önemli Noktalar
Zayıf düşen vücut sistemlerinin güçlendirmek, hastalık belirtilerini kontrol altına almak ve vücudun kendi kendini iyileştirme gücünü harekete geçirmek için bitkisel ilaçların kullanılması belki de tıbbın en eski biçimini oluşturmaktadır. Bitkisel tıp uzmanları, bitkilerde bulunan maddelerin doğal dengesinin vücutta meydana gelen dengesizlikleri düzeltmek ve sağlığı geri getirmek için, geleneksel modern tıpta kullanılan, belirtilmiş veya tek bir aktif madde içeren ilaçlardan çok daha yararlı bir yöntem sunduğunu ileri sürmektedirler.
Bitkisel İlaç Nedir?
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre bitkisel ilaç, bitkisel drog veya karışımların olduğu bunların değişik preparatları halinde, etkili kısım olarak taşıyan bitmiş, etiketlenmiş tıbbı ürün veya müstahzardır.
İnsanlar bitkilerin hastalıkları iyileştirmek için kullanabileceğini nası ve ne zaman keşfettiği bilinmemektedir. Ancak bitkisel ilaçların, bitkilerin yiyecek olarak kullanılmalarının, kısmen deneme yanılma yoluyla, kısmen de doğaya yakın yaşayan insanların edindiği bilgilerin nesilden nesile aktarılması aracılığıyla geliştiği tahmin edilmektedir.
Bilimin gelişmesiyle birlikte, bitkilerdeki maddeleri ayrıştırmak ve bir bitkideki hangi kimyasal bileşiğin ne gibi etkileri olduğunu anlamak mümkün olmuştur. Bitkilerdeki kimyasallar laboratuvar ortamında sentezlenmiş ve bu şekilde günümüzdeki geleneksel tıp ilaçları üretilmiştir.
Bitkisel İlaçların Faydaları
Doktorların reçeteli yazdığı ilaçlardan daha fazla bitkisel ilaçların kullanılmasının önemli derecede yararları bulunmaktadır.
Bitkisel tıp uzmanları, çok çeşitli maddeler içeren bitkilerin bir bütün olarak kullanılmasının, vücudun kendi kendini iyileştirme güçlerini kuvvetlendirmek ve vücuttaki dengesizlikleri gidermek için en ideal yöntem olduğuna inanmışlardır ve inanmaya devam etmektedirler. Bir bitki, içindeki tek bir maddenin etkisi için seçilmiş olsa bile, içerdiği diğer maddeler veya bir ilaç terkibinde kullanılan farklı bitkisel alan maddelere esas etkiyi sınırlayabilir veya genel olarak besleyici bir tarzda etkili olabilir.
Bazı bitkisel ürünler, bitkinin tümünden hazırlanmış ekstrelerinde çok çeşitli aktif maddeler içerebilir. Bazılarında ise bitkiden çıkartılmış yalnız bir veya iki aktif madde bulunur. Standart bir ürün, bir veya daha çok sayıdaki aktif maddeleri sabit miktarlarda içerir.
Bitkisel İlaç Kullanımı
- Bitkisel ilaçları kullanmadan önce rahatsızlığınızın doğru teşhis edildiğinden emin olun.
- Sadece doktorunuz tarafından özel olarak tavsiye edilen bitkisel ilaçları ve şifalı bitkileri kullanın.
- Kullanmayı düşündüğünüz şifalı otlardan doktorunuzu haberdar edin.
- Şifalı otları tanınmış bir yerden alın. Gerektiğinde bitki hakkında bilgi alabilmek için paketinde adresi ve telefon numarası yazılı olan bir marka seçin.
- Uzun süre ışık ve hava ile temas etmiş olabilecekleri için ambalajsız, açıktan satılan şifalı bitkileri kullanmaktan kaçının.
- Kalite kontrol testinden geçmiş, özellikle içerdiği bir veya daha fazla aktif madde açısından standartlaştırılmış ürünleri seçin.
- Bitkisel çözeltiler genellikle su ve alkol ile hazırlanır. Alkolden kaçınmak istiyorsanız gliserin kullanılarak hazırlanan çözeltileri satın alın.
- Değişik şifalı otların raf ömrünü aklınızda tutun. Toptan satılan şifalı otların raf ömrü 3 ay (yaprak ve çiçekler) ile 1 yıl (kök ve kabuklar); çözeltilerin yaklaşık 1 yıl; kapsül ve tablet hallinde olan bitkisel ilaçların ise 1-2 yıldır.
- Bitkisel ilaçları düzenli olarak kullanmak istiyorsanız, belirli bazı şifalı otlar hakkında ayrıntılı bilgi veren iyi bir referans kitabı edinin.
Bitkisel İlaçların Zararları
Bitkisel ilaç doktorları, şifalı otlar sık görülen birçok rahatsızlığın tedavisinde olduğu kadar, enerji arttırmak ve bağışıklık sistemini güçlendirmek için de kullanılır. Bitkisel ilaçlar kendi kendinizi tedavi etmek için uygun olmakla birlikte, kullanmadan önce profesyonel bir bitkisel tıp uzmanına danışmakta fayda vardır.
Bitkisel İlaçların Kullanılmasındaki Özel Önlemler
- Bitkisel ilaçlar fazla alındığı takdirde sağlığa zararlı olabilecek aktif maddeler içerir. Önerilen dozları aşmayın ve herhangi bir kuşkuya kapıldığınızda, bitkisel tıpla ilgilenen bir doktora danışın.
- Reçetesiz satılan bitkisel ilaçları etikette tavsiye edilen dozlara göre kullanın.
- Geleneksel tıbbi yöntemlerle tedavi olurken doktorunuza danışmadan bitkisel ilaç kullanmayın.
- Hamileyseniz veya hamile olma ihtimaliniz varsa, emziriyorsanız, herhangi bir sağlık sorununuz varsa veya 70 yaşın üzerinde ve sağlığınız bozuksa, bitkisel ilaç kullanmadan önce daima doktorunuza danışın.
- 16 yaşından küçük çocuklara doktora danışmadan bitkisel ilaç vermeyin. Bu yaştakilere verilecek doğru dozun bir uzman tarafından tayin edilmesi gerekir.
Bitkisel İlaçların Yan Etkileri Nelerdir?
Her ilaçta olduğu gibi, bitkisel ilaçların da yan etkileri mevcuttur. Bilinçsizce ve gereğinden fazla dozda kullanılan bitkisel ilaçların da yan etkileri meydana gelebilir. Bitkisel ilaçlar hakkında bilginiz yoksa doktorunuza başvurmaktan kaçınmayın.
Evde Bitkisel Tedavi
Bitkisel ilaçları rahatlıkla evde bitkisel tedavi yöntemiyle kullanabilir ve bu şifalı otların bir çoğunu bahçenizde veya pencerenizin önünde kolaylıkla ve zevkle yetiştirebilirsiniz. Ancak bunların ilaç olduğunu unutmamak gerekir. Bir kısmını istediğiniz kadar kullanabilir, bir kısmını da kullanamazsınız.
Şifalı otları kendiniz toplayacaksanız, doğru bitkileri topladığınızdan emin olmanız son derece önemlidir. Bu konu hakkında bir uzmandan yardım almanız daha iyi olacaktır. Bir şifalı otu kesinlikle tanıdığınızdan emin olmadan asla kullanmayın.
Bitkisel ilaçlar genellikle rahatsızlığınızın belirtileri yok oluncaya kadar kullanılmalıdır. Ancak iki hafta içinde bir iyileşme görülmezse, rahatsızlık daha kötüye giderse veya beklenmeyen bir etki görülürse ilacı derhal bırakın ve doktorunuza başvurun.
Şifalı bitkilerin çoğu, doğal gıda ürünlerinin satıldığı dükkanlarda tablet, kapsül veya çözelti halinde (alkol içerisinde) bulunur. En düşü dozla başlamak şartıyla, etikette önerilen dozlarda kullanın. Şifalı bitkileri ağız yoluyla almanın en geleneksel yolu çay olarak tüketmektedir.
İçilmesi gereken çay miktarı kişinin yaş ve sağlık durumuna göre değişir, ancak yetişkinler için normal doz günde 3 bardaktır. Yaşlılar bunun yarısı kadar tüketmelidir. 16 yalından küçük çocuklara bitkisel çay vermeden önce bir uzmana danışmak gerekir.
İnfüzyon hazırlanması: Bu tür bitkisel çaylar normal çay gibi hazırlanır. Birkaç içimlik istiyorsanız demlik içerisinde, tek seferlik istediğinizde ise bardak içerisinde hazırlayabilirsiniz.
- Demlik içerisinde hazırlamak için 30 gram kurutulmuş bitki (veya 60 gram taze bitki) üzerine yarım litre kaynar su dökün. Çaydanlığın kapağını kapatıp 5 ile 10 dakika kadar demlendirin. Süzerek bir bardağa koyun.
- Bardak içerisinde hazırlamak için, bir çay kaşığı kuru bitkiyi (veya iki çay kaşığı taze bitkiyi) bir bardağa koyun, bardağa kaynar su ile doldurun ve ağzını kapatıp 5 dakika bekleyin. Süzdükten sonra için.
Dekoksiyon hazırlaması: Bu tür çaylar bitkilerin sert kısımlarının hafif ateşte ağır ağır kaynatılmasıyla elde edilir.
- 30 gram bitki kökü, kabuğu, çekirdeği veya meyvesi yarım litre suda en az 15 dakika boyunca ağır ağır kaynatılır.
- Elde edilen çay süzgeçten geçirilir.
- Bir miktar su uçmuş olacağından, toplamı yarım litre edecek şekilde su eklenir.
Şifalı Bitkileri Haricen Kullanmak
Şifalı bitkileri haricen kullanmak üzere çok çeşitlik bitkisel krem, losyon ve benzeri ürün bulunmaktadır. Bunlar bilhassa acil durumlarda, ilk yardım olarak kullanılabilir. Ancak kendi hazırlayacağınız ürünlerde içine katacağınız maddeleri daha kontrollü kullanabilirsiniz. Bazı bitkisel ilaçların da ticari olarak satışı sunulmuş biçimleri bulunmaktadır.
Bitki Banyosu: Bu yöntem, şifalı otlardan yararlanmanın kolay ve hoş bir yoludur.
- Küveti doldururken, bir tülbentin içerisine konulmuş kuru veya taze bitkileri akan sıcak su musluğunun ağzına bağlayın.
- El veya ayak banyosu için, demleyerek veya kaynatılarak hazırlanmış olan bitki çayını içinde sıcak su olan bir kaba dökün. Ellerinizi veya ayaklarınızı bu suya batırın ve soğuyuncaya kadar içinde tutun.
Buhar Teneffüsü: Bun yöntemde, kurutulmuş veya taze otları kullanabilirsiniz. Şifalı otları bir seramik veya cam kap içinde iyice demleyin. yüzünüzü kabın üzerine eğin, başınızı kabı da içine alacak şekilde bir havlu ile sarın ve buharı içinize çekin.
Kompres: İncinme ve burkulmalarda, ateşi düşürmek için, iltihaplı bölgelerdeki yanma hissini gidermede veya baş ağrılarını hafifletmede bitkisel kompresler çok fayda sağlar.
- Temiz bir bezi, demleme veya kaynatma yoluyla elde edilen bitki özüne (tavsiye edildiği şekilde, sıcak veya soğuk olarak kullanabilirsiniz) veya seyreltilmiş bit bitki çözeltisine batırın.
- Bezi sıktıktan sonra sorunlu bölgenin etrafına sarın.
- ihtiyaç oranında tekrarlayın.
Lapa: Genellikle yaraları veya çıbanları iltihaptan temizlemek için kullanılıyor olsalar da, lapalar sinir veya kas ağrılarına da iyi gelir. Bunlar kuru veya taze otlardan hazırlanabilir.
- Şifalı bitkileri iyice doğrayın. Üzerini kapatacak kadar su koyun ve kaynatın.
- Elde edeceğiniz sıcak bitki bulamacını iki gazlı bez arasına sıkıştırıp sıcakken sorunlu bölgenin üzerine yerleştirin.
- Lapayı sabitleştirin. Hazırlanan lapayı sorunlu bölgeye yerleştirdikten sonra sargı beziyle sarın, bant veya çengelli iğne ile sabitleştirin.
- Lapanın sıcak kalması için sıcak su dolu bir şişe kullanabilirsiniz.
- Lapa soğuduğu zaman yenisiyle değiştirin.