Yüksek derecede ısıya maruz kalınması sonucunda deride meydana gelen hasar ve tahribata, yanık denir. Isının yanı sıra kimyasal madde, güneş, radyasyon ve elektrik temasına bağlı olarak da vücutta yanık meydana gelir. Yanığa ne iyi gelir sorusu, bu deri tahribatını yaşayan kişilerin sıklıkla sorduğu sorulardan biridir. Yanık tedavisi için pek çok yöntem mevcut olmakla beraber yapılması gereken ilk müdahale soğuk kompres ve soğuk su ile yıkamaktır. Yanık olan bölgeye 10-15 dakika boyunca soğuk kompres uygulanmalıdır. Kompres uygulamasından sonra ise tahrip olmuş bölgenin nemli, steril, serin ve yapışmayan bir bez ile sarılması gerekir. Yanığa iyi gelen diğer yöntemler ise şunlardır;
- Yanık bölgeyi soğuk su altında tutmak
- Cildin nemli tutulması için aloe vera jeli ya da kremi sürmek
- Antibiyotikli merhem kullanarak enfeksiyon riskini azaltmak
- Yanık kremleri kullanmak
- Bol sıvı tüketmek
- Güneşle temastan kaçınmak
- Yanık sonucu oluşan kabarcıklara dokunmamak
Yanık İzi Nasıl Geçer?
Cillte meydana gelen yanıklardan sonra kişiler yanık izi nasıl geçer diye araştırma yapmaya başlar. Yanık izlerinin geçmesi için çeşitli yöntemler kullanılır. Kullanılacak olan yöntemler, yanığın derecesine ya da kişinin tercihine bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavi için kullanılan yöntemler ise şunlardır;
- Yanık kremi
- Antibiyotik merhemler
- Ağrı kesici
- Aloe vera jeli
- Ameliyat
- Masaj ve basınç terapisi
- Lazer terapisi
- Bol su içmek
- Vitamin takviyesi almak
- Antioksidan açısından zengin bir diyet listesi
Nemlendirici krem ya da yanık tedavisine uygun losyonların harici olarak kullanılması gerekmektedir. Hafif dereceli yanıklarda bölgenin yumuşaması ve yatıştırılması sağlanmalıdır. Yara izinin daha hızlı bir şekilde iyileşmesi için dermatolojik destek alınmalıdır. Şiddetli yanıklarda oluşan izlerin geçmesi zamana yayılmalı ve medikal desteğin alınması önem arz eder. Sağlıklı ve protein açısından zengin bir diyet ile beslenerek yara izinin iyileşme süreci hızlandırılır.
Yanık Dereceleri Nelerdir?
Yanığa ne iyi gelir sorusu, bu tahribatın nerede ve ne şiddette olduğunu bilmek ile cevaplanması gereken bir sorudur. Deride oluşan yanıklara derecesine bağlı olarak farklı tedavi yöntemleri uygulanır. Üst, orta ve derinin tüm katmanları gibi farklı alanları etkileyen yanıklar, meydana geldiği yere göre derecelendirilir. Yanık dereceleri şu şekilde sınıflandırılır;
- Birinci Derece Yanıklar
Bu yanıklar, epidermis adı verilen derinin en üst yüzeyini etkiler. Yanık izi; kırmızı, kabarcıksız, kuru ve ödemlidir. Yanık bölgesinde ağrı hissedilir. Uzun süreli doku hasarı bu yanıklarda nadir görülmektedir. Hasar görmüş deri 1-2 hafta içinde iz kalmada iyileşir.
- İkinci Derece Yanıklar
Derinin en üst tabakasının yanı sıra dermis adı verilen derin tabakanın da etkilendiği yanık türüdür. Fiziksel olarak kırmızı, içi su dolu kabarcıklı ve benekli bir görünümde olabilir. Ağrılı ve iltihaplanmaya açık yanıklardır. Pansuman ile 2-3 haftada iyileşmekle beraber kimi zaman cerrahi müdahale gerektirebilir.
- Üçüncü Derece Yanıklar
Bu yanık türü derinin tüm katmanlarını etkilemekle beraber kas, tendon ve kemiklerde kalıcı hasara neden olabilir. Yanık bölgesinin rengi kahverengi, siyah ve beyazımsı-sarımsı renge dönüşür. Sinir uçları tahrip olduğu için kişi ağrı çekmez. Cerrahi müdahale, tedavi ve rehabilitasyon süreci gerektirir. Üçüncü derece yanıkların iyileşme süreci çok uzun sürmekle beraber yanık izi deride kalmaktadır.
