Önemli Noktalar
Diz ağrısı doktora başvurulan kas-iskelet sistemi problemleri arasında ilk sıralarda gelmektedir. Günümüzde, giderek artan aktif bir hayat nedeniyle diz ağrısı şikâyetlerinde bir artış olduğu düşünülmektedir.
Pek çok spesifik nedenlerden kaynaklanabilen bu durum, pek çok tedavi yöntemi ile kontrol altına alınabilmektedir.
Diz Ağrısı Nedir
Diz ekleminin ana işlevi ayak bilekleri ve kalçalarla birlikte vücudun ağırlığını bükmek, düzeltmek ve taşımaktır. Ancak, diz basit bir eklem yapısından daha fazlasıdır.
Aynı zamanda, bükülüp döndürülebilmektedir. Bu işlemlerin tümünü gerçekleştirmek ve bunu yaparken tüm vücudu desteklemesini sağlamak için, diz kemikler, bağlar, tendonlar ve kıkırdak dâhil bir dizi yapıdan meydana gelmektedir. Diz ağrısı bu yapılarda ortaya çıkan herhangi bir hasar sonucunda gelişebilmektedir.
Diz Ağrısı Belirtileri
Diz ağrısı nasıl anlaşılır? Diz ağrısı, diz bölgesinde hissedilen ağrıyı tanımlamaktadır. Ana belirtisi de budur. Bununa birlikte, ağrıyla birlikte yaşanabilecek bazı belirtiler bulunmaktadır. Diğer belirtiler diz ağrısının nedenine bağlı olarak da değişebilmektedir. Ortak belirtiler şöyle sıralanmaktadır:
- Şişme ve sertlik
- Kızarıklık ve sıcaklık
- Zayıflık veya dengesizlik
- Çıtırtı sesi veya gürültülü sesler
- Dizin tam olarak düzeltilememesi
Ağrı, şişkinlik veya morarma daha ciddi olabilmektedir. Bazen yaralanma dakikalarında gelişmektedir.
Ağrının şiddeti, küçük bir ağrıdan şiddetli ve engelleyici bir acıya kadar değişebilmektedir.
Diz ağrısı, hangi yapıya alakalı olduğuna bağlı olarak, diz boyunca lokalize olarak hissedilebilmekte ya da yayılabilmektedir.
Yürürken rahatsızlık nedeniyle kişi topallayabilmekte veya diz eklemini hareket ettirme zorluğu yaşayabilmektedir.
Diz ağrısı, diz eklemini (femur, tibia, fibula), diz kapağını (patella) veya dizdeki ligamentleri ve kıkırdakları (menisküs) uzatan kemik yapılarından herhangi birinde ortaya çıkabilmektedir.
Diz Ağrısı Tipleri
Diz ağrısı başlangıcı bilinen nedenlere bağlı olarak aniden ortaya çıkabilmekte veya tekrarlayan travma sonucunda yavaşça gelişebilmektedir.
Diz ağrısı, dizdeki hasar gören yapılara bağlı olarak dizin farklı kısımlarında hissedilmektedir. Diz hasarının meydana geldiği yapıya bağlı olarak hissedilebilecek belirtiler şöyle sıralanmaktadır:
Ön Diz Ağrısı
Patellofemoral ağrı ya da diğer adıyla ön diz ağrısı, diz kapağının pozisyonundan kayması sonucunda gelişmekte ve ağrı, diz önündeki diz kapağının çevresinde hissedilmektedir.
Lateral Ağrı
Lateral diz ağrısı, diz dışında hissedilen ağrıdır. Genellikle, koşucularda, iliotibial band isimli tendon tahriş olduğunda meydana gelmektedir.
Medial Diz Ağrısı
Medial diz ağrısı ya da medial menisküs ağrısı doğrudan yaralanma veya aşırı kullanım sonucunda oluşan tahriş söz konusu olduğunda, dizin içinde meydana gelen ağrıdır. Kişi çömeldiğinde ya da merdivenlerden indiğinde ağrı hissedilmektedir.
Topuk Dikeni İçin Doğal Yöntemler
Bağ Kopması
Ligament yırtığı ya da diğer adıyla bağ kopması meydana geldiğinde, diz ağrısı hemen ortaya çıkmaktadır. Beraberinde şişkinlik ve bacağa ağırlık verememe gibi problemler de yaşanmaktadır.
Osteoartrit Ağrısı
Osteoartrit nedeniyle gelişen diz ağrısı, kıkırdağın kırıldığı dizin herhangi bir yerinde meydana gelebilmektedir. Bu tip diz ağrısı genellikle hafif olarak başlamakta ve giderek kötüleşmektedir.
Uzun mesafeleri yürümek, dizleri tamamen bükmek ve düzeltmek, merdivenleri tırmanmak veya bir sandalyede oturmak için çömelme ağrının daha da artmasına yol açabilmektedir. Artan aktivite nedeniyle şişlikler de görülebilmektedir.
Acil Tıbbi Yardım Alınması Gereken Belirtiler
Bazı diz ağrısı hemen tıbbi yardım alınması gereken daha ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabilmektedir. Aşağıda sıralanan belirtiler söz konusu olduğunda, tıbbi yardım alınmalıdır:
- Dizde belirgin bir şişlik
- Dizinizi tamamen uzatılamaması veya esnetilememesi
- Dizin vücut ağırlığını taşıyamaması
- Bacakta veya dizde belirgin bir şekil bozukluğu
- Dizde kızarıklık, ağrı ve şişkinliğe ek olarak ortaya çıkan yüksek ateş
- Dizin dengede duramaması ya da hareket ettirmekten hemen vazgeçme
Diz Ağrısı Neden Olur
Diz ağrısı neden olur? Diz, üç kemikten oluşan karmaşık bir yapıdır. Bu yapı uyluk kemiğinin alt kısmı, kaval kemiğinin üst kısmı ve diz kapağı şeklinde ayrılmaktadır.
Daha sonra, bu kemikleri bir arada tutan güçlü diz bağları ve tendonlar, diz kapağının altında ve diz arasında kıkırdak dokular bulunmaktadır. Bu yapılardan herhangi birini etkileyen hasar veya hastalık diz ağrısına neden olabilmektedir.
Diz Ağrısı Nedenleri
Diz ağrısı nedenleri daha ayrıntılı olarak şöyle sıralanmaktadır:
Artrit
Diz ağrısına yol açan yaygın hastalıklardan biri artrit hastalığıdır. Diz ağrısına yol açabilecek bazı artrit çeşitleri ise şunlardır:
Osteoartrit
Osteoartrit dizdeki yumuşak, koruyucu kıkırdak tabakalarının aşınmasına neden olmaktadır. Bu da dizdeki kemiklerde hasarın meydana gelmesine yol açmaktadır.
Romatoid Artrit
Romatoid artrit durumunda, bağışıklık sistemi eklem içindeki zara saldırmaktadır. Bu da iltihaplanmaya ve dizdeki dokuların zarar görmesine neden olmaktadır.
Gut
Ürik asit adı verilen bir madde dizde toplanabilmektedir. Bu da şiddetli diz ağrısına yol açmaktadır.
Psödogut (Yalancı Gut Hastalığı)
Psödogut eklemlerde kalsiyum pirofosfat kristallerinin birikmesine yol açmaktadır. Bu durum dizi de etkileyebilmektedir.
Septik Artrit
Bakterilerin eklemlere saldırdığı septik artrit, şiddetli ağrıya, şişmeye ve sertliğe yol açmaktadır.
Travma Sonrası Artrit
Travma sonrasında gelişen artrit, dizde kırılmış bir kemik veya hasarlı bir bağ gibi bir yaralanmadan yıllar sonra ortaya çıkabilmektedir.
Menisküs Yaralanması
Diz ağrısını tetikleyen diğer bir yaygın olarak yaşanan durum da menisküstür. Menisküs, dizde bulunan ve yastıklama görevi bulunan bir yapıdır. Ani hareket veya travma neticesinde yırtılabilmektedir.
Osgood-Schlatter Hastalığı
Spor aktivitelerinde aktif olan ya da obez olan ergen erkeklerde görülmektedir. Dizdeki üst kaval kemiğine bağlı tendonlarda meydana gelmektedir. Bazı hareketler sırasında, tendonlar kemikten uzaklaşarak diz ağrısını tetiklemektedir.
Bursit
Dizde bursa isimli sıvı dolu yapılar bulunmaktadır ve bunlar kemik uçlarındaki sürtünmeyi önlemektedir. Yerde diz çökmek gibi bazı faaliyetler bursa yapısının tahriş olmasına neden olabilmektedir. Bu duruma da bursit ismi verilmektedir.
Contractubex Jel Nedir? Ne İşe Yarar?
Tendinit
Tendonlar kasları kemiklere bağlayan güçlü dokulardır. Tendonlar yırtıldığında veya iltihaplandığında ise tendinit meydana gelmektedir.
Bağ Yaralanmaları
Bağlar, dizleri bir arada tutmaya yardımcı olan dokulardır. Diz içindeki iç ve dış kenarlardaki kemikleri birbirine bağlayan bağlar (kollateral bağlar) ve diz içinde çaprazlanan (çapraz bağlar) olmak üzere iki bağ bulunmaktadır.
Bu bağlar, sıklıkla spor veya atletik aktiviteler sırasında, aşırı gerilebilmekte veya yırtılabilmektedir. Bağlara bağlı olarak, bu durum farklı derecelerde diz ağrısına yol açabilmektedir.
Kondromalazi Patella
Bu durumda, diz kapağının altındaki kıkırdak zayıflamakta ve parçalanmaktadır. Dizin aşırı kullanımı, eklemin yaralanması veya uygun şekilde diz çökmeme bu duruma yol açabilmektedir. Kıkırdaktaki hasar hafif veya ağır olabilmektedir.
Patellofemoral Ağrı Sendromu
Diz ağrısının yaygın bir nedeni olabilmektedir. Fiziksel aktiviteler, diz etrafındaki dokuların çok sıkı veya çok zayıf olması ve diz kapağının yanlış hizalanması nedeniyle meydana gelebilmektedir.
Diz Çıkığı
Diz ağrısına neden olabilecek diğer bir durum diz kapağının çıkmasıdır. Uyluk kemiğinin altındaki çentik normal bir şekilde yerine oturmak yerine, dış kenara doğru hareket etmektedir. Bu, tüm vücut ağırlığı sadece bir ayak üzerinde taşındığında ya da hızlı bir şekilde yön değiştirildiğinde meydana gelebilmektedir.
Diz Ağrısı Risk Faktörleri
Diz ağrısı riskini artırabilecek bazı faktörler bulunmaktadır ve bazıları şöyle sıralanmaktadır:
Fazla ağırlık: Aşırı kilolu veya obez olmak, yürüyüş veya merdiven çıkma gibi günlük faaliyetler sırasında bile diz eklemlerinizdeki stresi artırmaktadır. Bu da sizi diz ağrısına daha eğilimli bir hale getirmektedir.
Kas esnekliği veya kuvveti eksikliği: Güç ve esneklik eksikliği diz yaralanmaları riskini artırabilmektedir. Gergin veya zayıf kaslar dizin daha az destek almasına neden olmaktadır. Sonuç olarak da eklem üzerine uygulanan stres yeterince önlenememektedir.
Bazı sporlar: Bazı sporlar dizlere daha fazla stres uygulanmasına yol açabilmektedir.
Yaralanma geçmişi: Yakın zamanda diz yaralanması yaşanmışsa, dizin tekrar yaralanmaya karşı daha eğilimli olması söz konusu olabilmektedir.
Diz Ağrısına Ne İyi Gelir?
Diz Ağrısı Bitkisel Tedavisi
Zencefil
Zencefilin osteoartrit nedeniyle ortaya çıkan diz ağrısını hafifletmek için oldukça faydalı olabilmektedir. Zencefil gingerol gibi bileşikleri içerdiği için son derece güçlü bir antienflamatuar ve analjezik olarak çalışabilmektedir.
Zerdeçal
Zerdeçal kurkumin isimli güçlü bir bileşik içermektedir. Bu bileşiğin antienflamatuar özellikleri bulunmaktadır. Diz ağrısı söz konusu olduğunda, eklem ağrısını ve inflamasyonu hafifletmek için etkili olabilmektedir.
Acı Biber
Acı biber, kapsaisin isimli bir madde içermektedir. Bu madde eklem ağrısını hafifletmesi için üretilen pek çok merhemde kullanılmaktadır. Diz ağrısını hafifletmek için etkili olan antienflamatuar ve analjezik özelliklere sahiptir.
Limon
Limon, diz ağrısıyla birlikte ortaya çıkan iltihabı ve şişliği azaltmaya yardımcı olan iltihap önleyici özelliklere sahiptir. Bu nedenle ağrıyı da hafifletebilmektedir.
Zeytinyağı
Zeytinyağı hidroksi tirozol, tirozol, oleokaral ve oleuropein gibi biyolojik olarak aktif polifenolleri içermektedir. Bu nedenle, diz eklem ağrısını hafifletmek için güçlü antienflamatuar olarak çalışabilmektedir.
Hindistan Cevizi Yağı
Hindistan cevizi yağı, antienflamatuar ve analjezik aktiviteleri ile tanınmaktadır. Bu nedenle, diz eklemi ağrısı ile ilişkili olan iltihap ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilmektedir.
Karahindiba
Karahindiba yapraklarının düzenli olarak tüketildiğinde, diz ağrısını büyük ölçüde hafifletmeye yardımcı olabilmektedir. Karahindiba güçlü antienflamatuar özelliklere sahip bir bitkidir.
Nane Yağı
Nane yağının ana bileşenlerinden biri mentoldür. Mentolün doğal olarak bir antienflamatuar olduğu bilinmektedir. Bu nedenle diz ağrısı ile ilişkili ağrı ve iltihabı hafifletmeye yardımcı olabilmektedir.
Elma Sirkesi
Elma sirkesi diz ağrısını azaltmada yardımcı olabilmektedir. Alkalize edici bir etkiye sahiptir. Bu nedenle, mineral birikimini ve diz eklemindeki zararlı toksinleri eritmeye yardımcı olabilmektedir.
Bitkisel İlaçlar ve Tedavi Yöntemleri
Diz Ağrısı Nasıl Geçer
Diz Ağrısı Evde Tedavi Yöntemleri
Buz Kompresi
Buz uygulamaları dizdeki şişkinliği, iltihabı ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Soğuğun damarları daraltma özelliği bulunmaktadır. Bu nedenle şişkinliği azaltabilmektedir.
Diz ağrısını hafifletmek için:
- Bir avun buz küpünü bir havluya sarın
- Etkilenen diz bölgesinde 10-20 dakika boyunca bekletin
- Ağrı geçene kadar günde 2-3 kez uygulayabilirsiniz.
Epsom Tuzu
Epsom tuzu, diz ağrısını hafifletmeye yardımcı olan magnezyum sülfattan oluşmaktadır. Magnezyum, dokulardaki fazla sıvının giderilmesini sağlayan doğal bir kas gevşetici olarak işlev görmektedir. Böylece, iltihabı, şişmeyi ve ağrıyı azaltabilmektedir.
Epsom tuzunu uygulamak için:
- Sıcak bir banyosuna yarım bardak Epsom tuzu ekleyip iyice karıştırın
- Etkilenen dizinizi bu ılık solüsyonda 15 dakika kadar bekletin
- Ağrıdan tamamen kurtulana kadar haftada 1 kez uygulayabilirsiniz.
Vitamin D ve C
Kronik diz eklem ağrısından kurtulmak için D ve C vitaminleri yönünden zengin yiyecekleri daha fazla tüketebilirsiniz. D vitamini kemik sağlığını iyileştirmek için gereklidir. C vitamini ise diz tendonlarında bulunan önemli bir protein olan kollajen üretiminden sorumludur.
Her iki bu vitamini almak için süt, peynir, kümes hayvanları, yumurta, narenciye, brokoli ve ıspanak tüketebilirsiniz.
Tavsiyeler
- Sağlıklı bir kilonuzu korumaya özen gösterin.
- Ayaklarınıza uygun olan ayakkabıları tercih edin.
- Egzersiz yapmadan önce ısının.
- Düşük tempolu egzersizler deneyin.
- Fiziksel aktivitenizi azaltmayın.
- Yoga yapın.
- Sağlıklı ve besleyici bir diyet uygulayın.
Diz Ağrısı İçin Ne Yapmalı
Diz ağrısı için ne yapmalı sorunuzun tek cevabı öncelikle doktorunuza başvurmanız gerekmektedir. Diz ağrısının bir çok nedeni olduğu için tanısı koyulmalıdır.
Diz Ağrısı İçin Ne Yapmalı
Diz ağrısı için en yapmalı sorunuzu cevabı için de hemen bir ortopedi uzmanına danışmalısınız.
Diz Ağrısı İçin İlaç
Diz ağrısı için ilaç genel olarak doktor tarafından tanı konulduktan sonra gereken ilaç tedavisine başvurulur.
