Önemli Noktalar
- Centiyane Nerede Yetişir?
- Aktarda Centiyane Bulunur Mu?
- Centiyanenin Faydaları Nelerdir?
- Zihinsel Fonksiyonlar ve Cetiyane Kökü
- Centiyane Kökü Nasıl Kullanılır?
- Centiyane Çayı Nasıl Yapılır?
- Centiyane Şarabı Nasıl Yapılır?
- Centiyane Tentür Nasıl Yapılır?
- Centiyaneye Dair Uyarılar Nelerdir? Yan Etkisi Var Mıdır?
Centiyane kökünün kullanılabileceği alanlar, genellikle sağlık alanıdır. Sindirim sistemi sorunlarında ya da soğuk algınlığında bu bitki kullanılabilmektedir. Cintiyane, defneyezit, güşadotu, kantaron-u kebir, acı kök, acı ot, büyük kantaron gibi farklı isimleri bulunan centiyane, kaynatılarak kullanılmaktadır. Genellikle yol kenarlarında, bakım yapılmadan yetişen ot, geçmiş zamanlarda panzehir olarak kullanılmıştır. Otun kimyasal yapısında uçucu yağlar, acı maddeler, tanen, şeker, müsilaj bulunur. cilde iyi gelen bu kök, aynı zamanda mide rahatsızlıklarında kullanılır. Acı besin maddeleri arasında en acılarından biri olan amarogentin maddesi, bu otun içinde bolca bulunur. bu nedenle ot, oldukça acı ve yenmesi zor bir yapıya sahiptir.
Centiyane Nerede Yetişir?
Centiyanenin yetiştiği yerler, özellikle Uludağ, Doğu Karadeniz, Bozdağ civarıdır. Geniş yapraklara sahip olan kök, yapraklarıyla cevizi andırır. Meyvesi baş kısmında çanak gibi görünen taç yapraklarla bezenmiş çiçekleridir. İçi sarı, dışı koyu esmer şeklinde görülen kök, yaz mevsiminde işlevselliğini arttırır. Bu nedenle bitkinin şifa için kullanılması, yaz mevisimine denk gelmelidir. Sarı türleri tıp ve kozmetik alanlarında kullanılır.
Aktarda Centiyane Bulunur Mu?
Aktardan centiyane almak mümkündür. Bitki, en az 4-5 yıllık olana kadar toplanmaz. Kökleri sonbaharda toplanan bitki temizlenir ve dilimlenir. Temiz bir zemine yerleştirilerek kuruması beklenir. Yavaşça kurutulan kökler, ardından öğütülerek toz haline getirilir. Bu şekilde piyasaya sürülen bitki, çay gibi demlenerek kullanılmaktadır.
Centiyanenin Faydaları Nelerdir?
Centiyanenin yararları şu şekilde sıralanabilir:
- Karaciğeri korur ve güçlendirir. Karaciğer hastalıklarının tedavisinde kullanılan bitki, enzim salgılanmasını kolaylaştırır. Bu sayede sindirim enzimlerini salgılamakla görevli olan karaciğerin kullanımını kolaylaştırır.
- Mide dostu olan bu besin, mide ekşimesi ve yanmasına karşı da etkin bir rol oynar. Özellikle bal karıştırılarak tüketildiğinde midede ekşimeyi keser. Ağır yemeklerden önce mide koruyucu görevi alır.
- Vücudun genel temposunu yükseltir. Vücutta toksinleri atar. Vücudun bağışıklığını güçlendirir.
- Hastalık durumunda doğal bir ateş düşürücü rolü oynar. Hasta kişiye kaynatılıp içirilirse ateşin tehlikeli seviyelere çıkmasını önlemiş olur.
- Kandaki alyuvarları arttırır. Bu sayede kansızlık sorununun önüne geçer. Kansızlık meydana gelmesi durumunda kuru üzüm ile kaynatılıp tüketilmesi gerekir. Bu sayede kan oluşumu desteklenir, aynı zamanda kan şekeri düzenlenir.
- Kalp sağlığını korur. Kalp hastalığı bulunan kişilerin çok fazla olmamak üzere bu bitkiyi tüketmesi durumunda kalp krizi riskini düşürür.
- Safra kesesinde meydana gelen sorunların düzeltilmesinde etkilidir. Safra kesesi taşlarının sökülmesinde aktif rol oynar.
- İltihaplı yaralara sürülen centiyane otu veya kökü, yaranın iz bırakmadan kapanmasına yardımcı olur. Yaranın uzun süre morarmaya neden olmasını önler.
- Hazımsızlık ve iştahsızlık sorunlarının önlenmesinde, iştahın açılmasında etkilidir.
- İdrar söktürücü özelliğe sahiptir. Bağırsakların işlevsel çalışmaması durumunda kullanılır.
Zihinsel Fonksiyonlar ve Cetiyane Kökü
Zihinsel fonksiyonları cetiyane kökü ile geliştirmek mümkündür. Ancak bu sebeple bu otun kullanılması durumunda ota üzüm veya elma sirkesi de eşlik etmelidir. Bu kullanımda üzüm veya elma sirkesi ev yapımı olmalı, herhangi bir katkı maddesi içermemelidir. Zihinsel rahatsızlıklar için centiyane kullanımında, 1 kilo üzüm veya elma sirkesi içine 1 avuç centiyane kökü atılır ve 10 gün bekletilir. Karışım, 10 günün sonunda süzülür. Ardından geriye kalan sıvı bölüm, sabah ve akşam yatmadan önce 1 çay bardağı içilir.
Bu karışım, demans gibi zihinsel faktörleri ekarte eden rahatsızlıklarda kullanılabilir. Alzheimer, bunama ve yaşlılığa bağlı hafıza zayıflıklarında kullanımı, kişilerin hafızalarının bozulmasını yavaşlatır. Vitamin eksikliğinden kaynaklanan bellek sorunlarının çözümünde de rol oynar.
Centiyane Kökü Nasıl Kullanılır?
Centiyane kökünün kullanımı, demleme şeklinde gerçekleşmektedir. Çay şeklinde demlenerek tüketilmesi gereken kök, oldukça etkili olması nedeniyle kullanımında dönem dönem ara verilmelidir. Bunun yanında centiyaneyi şarap veya tentür şeklinde de kullanmak mümkündür. Tüm kullanımlarda kişi dikkatle kendisinde meydana gelecek değişiklikleri gözlemlemeli, gerekli görmesi durumunda doktora başvurmalıdır.
Centiyane Çayı Nasıl Yapılır?
Centiyane çayının yapımı içinince kıyılmış yarım çay bardağı centiyane köküne ihtiyaç vardır. 1 su bardağı suyun içinde, kaynatılmadan 10 saat bekletilen kantiyane, sonrasında süzülür. Kalan su içilir. Bu uygulamadan hoşlanmayanlar için çay şeklinde tüketimi de mümkündür. 1 su bardağı kaynayan suya 1 çay kaşığı rende kantiyane kökü atılır.
Centiyane Şarabı Nasıl Yapılır?
Centiyane şarabı yapımı için 30- 40 gram ince kıyılmış ya da çekilmiş centiyane kökünü 2 su bardağı şarabın içine atmanız gerekir. Atılan kök, şarabın içinde 15- 20 gün dinlendirilir. Sonrasında içinde bulunan kökler süzülerek kalan şarap içilir. Ancak bu işlemden sonra şarabın tadının acılaşacağı unutulmamalıdır.
Centiyane Tentür Nasıl Yapılır?
Centiyane tentürü yapımı için alkol ile kökün bir arada kullanılması gerekir. Bunun için 1 yemek kaşığı alkol, 1 su bardağı su ile karıştırılır. Ardından içine 10 gram ince çekilmiş centiyane kökü konulur. 1 gece bekletilerek süzülür. Kalan su, kullanıma hazırdır. Bu karışım, tüm yaralarda ve morarmalarda kullanılabilir.
Centiyaneye Dair Uyarılar Nelerdir? Yan Etkisi Var Mıdır?
Centiyanenin yan etkileri şunlardır:
- Kan basıncını yükseltme etkisine sahiptir. Bu nedenle tansiyon hastalarının kullanımına uygun değildir.
- Bağırsak düzenleyici etkisi vardır. Ancak on iki parmak bağırsağı ülseri olanların kullanımına uygun değildir.
- Herhangi bir alerjisi olan kişilerin bu bitkiyi kullanmaması gerekir. Polen alerjileri dahil, tüm alerji çeşitlerinde centiyane kullanımı ölümcül sonuçlara neden olabilir.
- Tüketim dozuna dikkat edilmelidir. Günde en fazla 2 kez içilmeli, en geç 2 haftada 1 kullanımına ara verilmelidir. Aksi takdirde metabolizma dengesinde bozukluk meydana gelebilir.
Bir yanıt yazın