Önemli Noktalar
Pek çok kadın, adet döneminin ikinci yarısında, adet öncesi gerginlik sendromu (PMS) adı verilen bazı fiziksel veya duygusal içine girer. Belirtiler genellikle yumurtlama zamanında veya sonrasında (bir sonraki adetten yaklaşık 14 gün öncesine kadar) başlar ve adet başlangıcına doğru giderek şiddetlenir.
Adet Öncesi Gerginlik Sendromu Neden Olur?
Adet öncesi gerginlik sendromu nedir sorusunun cevabını kadınların bir çoğu cevap aramaktadır. Adet öncesi gerginlik sendromu, kadınların adet döneminden 12-15 gün öncesinden başlar ve adet bitinceye kadar devam etmektedir. Bu durumda kadınlar hem fiziksel hem de duygusal değişimler geçirmektedir.
Kadınların, adet öncesi gerginlik sendromu fiziksel ve duygusal anlamdan gerçekleşen ve şikayetlerinin genel olarak adet döneminin bitmesiyle birlikte ortadan kalksa da günlük yaşantılarını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu süreyi rahat geçirmek ve atlatmak için bir takım tedbirler alınması oldukça önemlidir.
Yumurtlayan kadınların yaklaşık %80’i yaşamlarının herhangi bir döneminde adet öncesi gerginlik sendromu geçirir. Bu durum, hem östrojen hem de projesteron içeren ve vücudun normal hormon düzenini etkileyen doğum kontrol hapları tarafından maskelenir. Son derece yaygın olmasına rağmen, 20 kadından sadece 1’i PMS’den normla hayat akışı engellenecek denli etkilenir. PMS’ye 100 kadar belirti affedilmektedir. Bunlar dört kategoriye ayrılır.
Adet Öncesi Gerginlik Sendromu Belirtileri
Adet öncesi gerginlik sendromu belirtileri oldukça fazladır. Adet öncesi gerginlik sendromu belirtileri her kadında mutlaka en az bir tanesi vardır. Bu belirtiler adetin başlamasına yaklaşık 2 hafta kala kendini gösterebilmektedir ve adet bitene kadar devam edebilir.
Her belirti her ay anı şekilde olacak diye bir şey kesinlikle söylenemez. Belirtiler aydan aya değişkenlik gösterebilmektedir. Bu belirtiler 4 ana kategoriye ayırabiliriz.
- A Tipi (Anksiyete durumu): Anksiyete, gerginlik, asabiyet ve ruh halindeki dalgalanmalar.
- C Tipi (Canın şiddetle bir şey çekmesi durumu): Canın şeker ve diğer rafine karbonhidratlar içeren yiyecekler çekmesi, iştah açıklığı, baygınlık, baş dönmesi ve baş ağrısı.
- D Tipi (Depresyon durumu): Ağlamaklı olmak, unutkanlık, uykusuzluk ve zihin karışıklığı.
- H Tipi ( Hidrasyon durumu): Kilo alma, şişkinlik parmaklarda ve ayak bileklerinde şişme ve göğüslerde hassasiyete neden olan sıvı birikimi.
Duygusal Belirtiler
- Depresyon
- Sinirlilik
- Alınganlık
- Konsantrasyon eksikliği
- Uyku bozukluğu
- Şaşkınlık
- İştahsızlık
- Ağlamaklı olma durumu
Fiziksel Belirtiler
- Memelerde hassasiyet
- Şişkinlik ve kilo alma durumu
- Baş ağrısı
- El ve ayaklarda şişme
- Ağrı ve sızı oluşması
- Karnın alt bölgesinde oluşan kramplar
Uzun süre, PMS’nin östrojen ve projesteron arasındaki dengesizlikten kaynaklandığı düşünüldüyse de, günümüzde bazı kadınların adet dönemindeki olağan hormon değişikliklerine karşı daha hassas oldukları görüşü baskın çıkmaktadır. PMS’nin bir diğer olası nedeni ise, adet öncesindeki hormon değişikliklerinin beslenme biçiminde değişikliklere yol açması ve bunun da besin yetersizliklerine yol açarak belirtileri tetiklemesidir.
Adet Öncesi Gerginlik Nasıl Önlenir
Adet öncesi gerginlik her kadının, hem psikolojik hem de fiziksel olarak zayıflatan kabus dolu günlerinin başlangıcıdır. Adet öncesi gerginlik nasıl önleneceği hakkında bir çok yöntem mevcuttur. Gerek doğal yöntemler gerek adet öncesi gerginlik için bitkisel çözüm gerekse de ilaç ile kadınların bu kabusunu hafifletmektedir.
Adet Öncesi Gerginlik Sendromu Tedavisi
Adet öncesi gerginlik sendromu tedavisi için ne yazık ki kesin bir çözümü yoktur. Ancak kadınların PMS ile yaşamayı öğrenmesini bilmesi gerekmektedir. Bunun için beslenmeden tutun takviye vitaminler ve bitkisel ilaçlara kadar her yöntemin doğru bir şekilde bilinmesi gerekmektedir.
Beslenme
- Yararlı bitki hormonları içeren yiyeceklerden oldukça fazla tüketmelisiniz. Bunlara en basit örnek olarak soya fasulyesi, tofu, ve soya sütü gibi soya ürünleri hormonları dengelemeye ve PMS belirtilerini hafifletmeye yardımcı olmaktadır.
- Kan şekeri seviyenizi dengelemeye ve ruh halinizdeki dalgalanmalarla aşırı yeme isteğinizi azaltmaya yardımcı olması için tam tahıl içeren yiyecekler, meyve ve sebzeyi az miktarda ve sık tüketin.
- Belirtilerin başlamasına yakın, yani birkaç gün öncesinden tuz tüketimini azaltın.
Takviyeler
- Belirtilerin başlangıcından iki gün öncesinden adetin ikinci gününe kadar A, B6 ve E vitaminleri tüketin.
- Magnezyum ve kalsiyum takviyelerini destekleyen PMS için tasarlanmış çoklu vitamin ve mineraller alın.
- Kan şekeri seviyenizi ayarlamaya ve varsa tatlı yiyeceklere olan isteğinizi kontrol etmeye yardımcı olması için krom (günde 200 mg.) alımınızı arttırın.
ÖNEMLİ BİLGİ: Takviyeleri almadan önce mutlaka bir doktora danışınız.
Korunma
Her hastalığın en iyi tedavisi korunmadır. Her gün egzersiz yaparak ve gevşeme teknikleri uygulayarak ruh halinizdeki değişimlerin dengelenmesine yardımcı olun. Gerginlik ve depresyonu ağırlaştırabileceğinden alkol ve kafein içeren içeceklerden uzak durun veya sınırlayın. Aynı zamanda, işlem görmüş besinler, hayvansal yağ ve şeker tüketiminizi de sınırlayın. Öte yandan meyve, sebze ve tam tahıllı ekmeklerden, karbonhidrat içeren yiyeceklerden (makarna) daha çok tüketin. Kalsiyum, magnezyum ve A, B6 ve E vitamini içeren yiyeceklerden tüketin.
Sağlıklı bir ömür geçirmek herkesin istediği bir yaşam biçimidir. Sağlıklı Yaşam İçin Doğal Yöntemler yazımızı okuyarak doğal yöntemler ile sağlıklı bir yaşam sürdürebilirsiniz.
Adet Öncesi Gerginlik İçin Bitkisel Çözüm
Adet öncesi gerginlik sendromu bitkisel çözüm ile tamamen çözülmese de yatıştırıcı özelliği, sancı azaltma gibi bir çok özelliklere sahiptir. Adet öncesi gerginlik sendromu bitkisel çözüm için bazı yöntemler:
- Hayıt: Hormonların dengelenmesini sağlar ve kadınların hormonlarının dengelenmesi için çok önemli bir bitkidir. Günde 2 kez (2-5ml)sabah ve öğlen tüketilmelidir.
- Karayılan otu: Kadınlarda oluşan baş ağrısı, göğüslerdeki hassasiyeti, anksiyete ve depresyon gibi durumlar için oldukça etkilidir. Günde en fazla 3 defa (2-4 ml) sıvı halde kullanılmalıdır.
- Sarı Kantaron: Depresyon belirtilerine bire bir iyi geldiği bilinmektedir. Günde en fazla 3 defa 1 bardak suyun içerisine 15-20 damla damlatarak tüketebilirsiniz. Ayrıca D Tipi için sarı kantaron hapını da kullanabilirsiniz.
- Karahindiba kökü: Vücutta ödem ve su tutma semptomlarını rahatlaması amacıyla kullanılır. Günde 3 defa 5-10 gr. kökü çay demler gibi demleyip içebilirsiniz.Karahindiba kökünün diğer en önemli özelliklerinden biri de karaciğer fonksiyonlarını hızlandırmasıdır.
- Evening primrose yağı: Herhangi bir hormon dengesizliğini düzenlemek ve göğüslerdeki hassasiyeti gidermek için belirtilerin başlamasından 2 gün önce ve adetin 2.gününe kadar evening primrose yağı kullanın. Günde 2 kez 1000 mg olacak şekilde kullanabilirsiniz.
- H Tipi için atkuyruğu otu ve kereviz tohumuyla yapılan çay için. Günde 2 bardak kadar yeterli olacaktır.
Çiçek özleri de PMS’nin duygusal belirtilerini gidermeye yardımcı olabilir. Kişiliğinize ve belirtilerinize uygun bir veya birden fazla çiçek özü seçebilirsiniz. Çiçek özleri genel olarak Bach Çiçekleri olarak bilinmektedir. Bach Çiçekleri Nelerdir? yazımızı okuyarak her derde deva olan çiçek özleri hakkında bilgi alabilirsiniz.
Hayıt, melek otu ve kara hohoş bütün PMS tiplerinde hormon seviyelerini düzenlemeye yardımcı olur. Bu bitkileri tablet, tentür veya çay şeklinde alabilirsiniz.
Adet Öncesi Gerginlik İçin İlaç
Adet öncesi gerginlik sendromu için doğal yöntemler ve bitkisel çözüm dışında adet öncesi gerginlik için ilaç tedavisi gerçekleşmektedir. Ancak her kadın menepoza girene kadar adet öncesi gerginlik sendromunu yaşayacaktır. Bu yüzden ilaç tedavisi yerine adet öncesi gerginlik için bitkisel çözüm yollarını deneyebilir.
Kadınların sadece bu dönemlerinde kafein, sigara ve alkolden uzak durmaları gerekmektedir. Ayrıca tuzlu ve şekerli yiyeceklerden de kendilerini kontrol etmeleri gerekiyor. Stresle baş etmenin yollarını arayıp her gün kalsiyum, D vitamini ve folik asit içeren gıdalar tüketmelidir.